01/06/23

A utilización de elementos para fins distintos para os que foron concibidos é algo bastante habitual no mundo en constantes cambios en que vivimos; e se a isto lle engadimos a natureza precaria das sociedades, sobre todo rurais, como o caso de Bueu, que potencian á reutilización.

Mais o que pode chamar a atención é mesturar o ‘sagrado’ co ‘profano’, o ‘repouso eterno’ co ‘sosego reparador’, o ‘transcendente’ co ‘banal’ etc.

Se nos remontamos á vella igrexa románica de San Martiño de Bueu atopariámonos coa orientación cambiada, con capelas e advocacións distintas a que agora hai, con tumbas dentro da igrexa e arredor do adro, ... pero cunha paisaxe da contorna cun esbozo bastante parecido ao actual.

Unha desas pezas na zona sería a fonte que de manancial saía do leste da casa reitoral. Pero grazas á documentación parroquial podemos coñecer un ‘adorno’ que alá polo 1651 había á beira da fonte e do camiño, hoxe estrada, que permitía o acceso á igrexa e a O Valado. Era unha grande pía ou cunca, para bebedoiro dos cabalos e bestas que pasaran polo lugar. Pero se nos fixaramos ben era un sartego onde antigamente xacera un crego ou unha persoa fidalga da zona. Visión esta que non escapou ao Visitador do bispado que ordenou se trouxera de novo para a súa localización inicial no adro:

Item, hallo sum(risimamente) que una piedra de un sepulcro está anexa en el camino junto a la fuente que sale de la cassa rrectoral que fue informado que algunas perssonas leavian sacado para pessebre de Cavallos.= Portanto mando sum(risimamente) que el cura haga quesetrayga y restituya a dcho sepulcro al atrio”.

Recreación fonte e bebedoiro

01/05/23

Comezamos hoxe o mes de maio; día no que o fiúncho e os pampullos comparten protagonismo co día do Traballo. Mes este, que rematará cunhas eleccións municipais e estas, en stricto sensu,  coa constitución dunha nova corporación.

Pois ben, este evento electoral sérvenme de escusa para compartir outro segredo que o pasado de Bueu agochaba no saco do esquecemento.

Voulles falar dun pequeno feixe de alcaldes que presidiron Bueu nun pequeno espazo de tempo.  Estou remontándome a 1868, ano no que o Sufraxio censatario[1] foi substituído polo Sufraxio Universal (de homes), da revolución “Gloriosa” ou do Pronunciamento de Prim que daría coa fin do reinado de Isabel II, co goberno provisional de Amadeo I de Saboya etc.

Todo isto tivo as súas consecuencias no concello de Bueu...

Pero comecemos un ano antes... O primeiro de xaneiro de 1867 o alcalde saínte, Gabriel Estévez, toma xuramento do cargo como novo alcalde a Manuel González Plá[2]. Fíxose con toda normalidade a toma de posesión para o bienio 1867-68, a mesma que presidiu algo máis de ano e medio, do que sería o segundo mandato deste.

Mais chegados os sucesos do mes de setembro de 1868, coa sublevación militar, axudados por civís, moitas cousas cambiaron. Nas principais cidades do país constituíronse Xuntas para organizar a vida civil e tomar as rendas do poder. En Bueu, nos primeiros días de outubro o alcalde Manuel González Plá foi substituído por un militar, o Axudante de Marina, e Xefe da Xunta Local, Juan Medina Reina, que estivo exercendo como tal ata o día 6 en que o Gobernador, como presidente da Xunta Provincial, nomeou a Juan Domenech González.

Aos 15 días xa había outro Gobernador que, aínda que Interino. enviou un escrito ao concello de Bueu nomeando como novo alcalde a Juan Vergés Coll. Este acata a orde, pero solicita sexa relevado por ter xa 68 anos[3];  mentres tanto exerce e asina como tal.

Días despois,  aceptada a dimisión, noméase para substituílo, antes de finalizar o mes de outubro, a Manuel Antonio Bares Fariña[4] que estaría ata primeiros do 1869, ano que foi nomeado mestre da escola incompleta de nenos de Cela.

 Todo un récord de alcaldes para un curto período de tempo. E, ata onde coñecemos Único!... e como di Fernando Miranda ... en Bueu, onde ía ser?

Alcaldes de Bueu no mes de outubro de 1868

Manuel González Plá

Dende 1-1-1867 ata o 1-10-1868

Juan Medina Reina

Do 1 ao 6 de outubro

Juan Domenech González

Do 7 ao 23 de outubro

Juan Vergés Coll

Do 24 ao 31 de outubro

Manuel Antonio Bares Fariña

Dende 31 de outubro ata 1-1-1869




[1] Simplificando co Sufraxio censitario só podían votar aqueles homes que cumprían certas condicións económicas (‘maiores contribuíntes’) ou con ‘capacidade’ (médicos, curas, Mestres, xuíces etc.)   

[2] Manuel González Plá foi alcalde en catro ocasión: 1863-64, 1867-68, 1873-77 e 1887-90.

[3] Por Lei podíase renunciar a calquera cargo público a partir dos 60 anos.

[4] Pai de Matilde Bares, Manuel A. Bares, Francisco e Ramón Bares Giráldez.