Belusana

Non é a primeira vez[1] que falo desta pequena peza musical, pero si dende o punto de vista do autor e como reclamo para rescatalos do esquecemento.

Luís Braxe.

Luís Rafael Brage (Braxe) Villar (1886-1959), músico e compositor galego e director de bandas de música como La Lira de Ribadavia. Moi coñecida a súa música, a destacar a rapsodia galega para bandas, Follas novas,  pero non tanto ao músico por razóns que mencionaremos.Pois ben, Luis Braxe[2] foi un dos personaxes que poderíamos engadir ao que os amigos de O mar por diante demos en chamar “Grupo de Bueu”: Rómulo Gállegos, Maruja Mallo, Mezquita,  Carlos Velo, José Suárez etc. todos eles relacionados coa literatura ou as artes no seu máis amplo abano e que nos anos trinta do século XX pasaron pola praia de Beluso.

Descoñecemos a relación de Luís Braxe con todos os mencionados eos que non: Gonzalo Torrente, Federico Ribas, Johan Carballeira...  Ideoloxicamente encaixaba con todos eles, era un activista cultural e, por enriba de todo, republicano, o que lle supuxo anos despois ser condenado “a morte, logo o cárcere e, finalmente, o ostracismo oficial e, na práctica o remate da súa carreira oficial”(Ferreiro, 2020).

A súa consideracións ideolóxica non foi obstáculo para que nas súas vacacións en Beluso mantivera unha boa relación coa familia Lago-Carballal, propietarios de salga e conserveira en dito porto. Na súa estancia do 1933 escribe unha pequena peza para ser estreada no Salón (Baile) Guerra  na Ruanova de Riba baixo a dirección de Salvador Lago Carballal, da man de “Xuventude Católica” que por esas datas dirixía seu irmán Francisco Lago.

 

A peza leva o título Belusana[3], da que saibamos[4] non se conserva a partitura orixinal, é unha muiñeira  da que Luí Braxe compuxo música e letra[5], e que o seu biógrafo David Ferreiro clasifica como composición de Música de cámara e de salón[6].

---

[1] A última no libro Bueu. Outra maneira de soñar: Historia do cine e do teatro. Edit. Concello Bueu, 2024.

[2] Na grafía do cartel no Beluso de 1933.

[3] Rexistrada no SGAE co mesmo nome.

[4] Pode que algunha copia desaparecese como refugallo cando se tirou “case todo” das casas dos Carballais. Manteremos a luz acendida para ver se aparece algún día!

[5] “Aínda que a Muiñeira é esencialmente instrumental, atópanse algúns temas con letra que canta un coro ao unísono da gaita” (Espinosa, 1940).

[6] Luís R. Brage Villar. Obra e memoria de David Ferreiro Carballo. Enlace para baixar o libro en pdf: https://consellodacultura.gal/mediateca/extras/CCG_2020_Luis-R-Brage-Villar-Obra-e-memoria.pdf

Reviravolta cos alcaldes

 Hai tempo, 1º de maio do pasado ano puxen unha entrada titulada: Bueu: Récord de alcaldes (premer se se quere lembrar) na que puña en consideración a circunstancia de que nun só mes, por mor da revolución da “Gloriosa” ou Pronunciamento de Prim,  houbera 5 alcaldes nun pobo como Bueu.

Agora, sobre a mesma noticia poño unha imaxe para que os amigos do misterioso, do enigmático, cabalístico etc. poidan tamén especular non só polas coincidencias e simetrías nos nomes, senón polas coincidencias nas sinaturas e …  

1º de maio

O 1 de maio do 2017 puxen unha entrada titulada “Medo a que os traballadores se manifesten o 1 de Maio – 1932” a raíz dun telegrama que o gobernador civil da provincia envía ao alcalde de Bueu Luís Jesús Prieto ordenándolle que non autorice manifestacións nin mitins ao aire libre coa escusa de evitar enfrontamentos entre as distintas organizacións obreiras.

Agora vou poñer outro telegrama do gobernador civil aos alcaldes con respecto ao mesmo día, pero tres anos máis tarde, un 27 de abril de 1935. O alcalde que o recibiu foi Ramón Domínguez Ferradás.

“Para festa primeiro de maio por consideralo prudente non se permiten manifestacións ni mitins de ningunha clase, a festa terá o carácter do 14 de abril, non parando os servizos públicos, auga, luz, beneficencia, limpeza, cuxo mantemento procurarase por todos medios garantindo apertura cafés, bares, restaurantes, taxis, etc. respectándose todo caso pactos, pero apoiando decididamente industriais donos establecementos para que por si mesmos o con mínimo persoal permanezan abertos asegurando de maneira máis eficaz a venda natural de pan, leite, carne, peixe etc. Funcionarán así mesmo os espectáculos. Coa debida anticipación adoptará precaucións medidas para que comecen a circulación autobuses liña e tranvías polo costume, evitando coacciones tanto este particular como apertura establecementos.  Consentirá as saídas ao campo e impedirá se intente prolongar durante o día dous a vacación do primeiro de maio. Facendo saber ás organizacións obreiras e a quen o pretendan constituiría isto folga ilegal. Téñame ao corrente de canto ocorra prestándose desde primeiras horas día primeiro servizo especial estea pendente este goberno cada dúas horas canto ocorra. Acúseme recibo este telegrama”

 Os telegramas falan por si solos, e a historia anterior e posterior tamén. Quizais as explicacións veñan dos por que os poderes teñen tantos medos das clases traballadoras...