22/12/12

Veciño de Bueu reclama a conveciños parte do 2º premio da Lotería de Nadal
O 2º premio da Lotería de Nadal do 22 de decembro de 1927 caíu no nº 50.153.  Número ao que lle correspondía 10.000.000 de pesetas.
 Curiosamente o número completo foi mercado, na administración de lotería situada no nº 6 da rúa Urzáiz de Vigo, polo apoderado da Casa Llorente (axente navieiro e comerciante).  O billete repartiuse entre os dependentes e clientes tanto da axencia navieira como os do almacén de paquetería. Pode verse na prensa da época que os agraciados, máis de cinco mil, repartíronse por todo Vigo, pobos limítrofes e ata entre a maioría dos doucentos emigrantes do buque “General Belgrano” que embarcaran con destino a Bos Aires e Montevideo.

No noso concello tamén tocoulle unha participación á señora María M. G.
Pero a “boa fortuna” non foi plena. Pronto lle apareceu unha denuncia dun comerciante de Bueu que lles reclamaba 2.500 pesetas por unha participación de 50 céntimos de peseta. A agraciada, non dando crédito, dicía ante el juez que o veciño (P.L.A.) quería aproveitarse facéndolle unha“ ...injusta, infundada e inverosímil reclamación...”.
Non hai constancia documentada de como quedou a reclamación pero, polo que sei, todo apunta a que quedou en nada...


Espero que rematedes o ano sendo agraciados coa Lotería dos desexos cumpridos, de atoparvos cun cambio favorable na sociedade actual, cun novo repuntar dos valores e das ilusións... De ser así contade que vos reclamaremos, cando menos, a máis pequena que haxa para repartir entre todos os que o queiran ser felices...
Unha aperta  

07/12/12

Parece mentira que a sociedade non poña remedio ás penurias da gran maioría do ser humano... Seguimos igual e, polos tempos que corren, cada vez peor... máis paro, menos recursos, maior exclusión social, etc.
Todos os anos por estas datas as institucións benéficas (Cáritas e moitas ONGs) fan chamados á solidariedade cos máis necesitados de entre nós e a resposta é... (Daquela maneira!). 
Como reclamo vou a utilizar o mesmo artigo, saído en Bueu, fai 100 anos. A única diferenza está na cor distinta do texto (para actualizar o enderezo).
 Como é lóxico non gustan a tutela da desgraza, o rol feminino, os termos (pobre, caridade,...) e o ton utilizado, propios da época, pero si a intención e finalidade da mesmas.
Descoñecemos se as nosas liñas de números anteriores chamando a atención das almas caritativas e persoas piadosas, deu resultado. Oxalá que as señoras da conferencia tivesen a satisfacción de recoller moitas esmolas para os seus pobres!
Ocórresenos hoxe pedir a todos algo en caridade, para obsequiar con víveres propios das festas que se aveciñan, aos pobres do distrito.
Bacallau, arroz, garavanzos, aceite, pan...., menesteres todos para facer un guiso e que poidan os pobres, o día de Noiteboa, facer a sú cea.
Queira Deus que xuntemos moito para que a esmola se estenda a cantos máis mellor, y sexa abundante!
 Recóllense donativos no local de Cáritas (Rúa Ramón Bares) ou Servizos Sociais do Concello1  debendo entregalos antes do día 22 para ter tempo de mercar e facer o reparto.

1. No xornal, en 1912, dicía: " casa de la Presidenta de la Conferencia, Doña Francisca Massó de Bolibar y en la Administración de este periodico,"

01/12/12

Ao longo dos últimos dous séculos a máis grande partes dos cargos públicos prestaron xuramento ás distintas normas máis altas de ordenamento xurídico: Constitucions (7),  Leis Fundamentais do Movemento (1958-1978), etc. 
Exemplos deste tipo de xuramento, no noso concello podemos velo na documentación almacenada no seu arquivo. Desta vou mostrar no seu texto íntegro o acta da xura da Constitución de 1869 por parte do alcalde D. José Domínguez Fontenla do que nese ano era mestre de Cela D. Manuel Antonio Bares Fariña1 .

Jura á la Constitución del maestro de escuela de Cela
 En Bueu a treinta de Diciembre de mil ochocientos sesenta y nueve, ante el Sr. Dn José Domínguez Alcalde popular de este Distrito concurrió á la Casa Consistorial del mismo, el maestro de la escuela pública incompleta de Cela DnManuel Antonio Bares exponiendo que noticioso del Decreto de S. A. el Regente del Reyno fecha 18 del corriente publicado en la Gaceta del día 19 n. 353, se presentaba como era su deber á prestar el juramento á la Constitución de 1869 decretada y sancionada por las Cortes Constituyentes de la Nación. En su virtud el Sr. Alcalde deseoso de que el acto tenga efecto con la solemnidad debida, dispuso que por el Secretario del Municipio, se hiciese lectura íntegra, no solo del Decreto del Ministerio de la Gobernación fecha 17 de Junio del corriente año, si que también de la Constitución ó Código Fundamental y después de que así se realizó, dirigiéndose al interesado procedió a exigírselo usando la fórmula siguiente,, Jurais guardar y hacer guardar la Constitución Española promulgada en 6 de Junio de este año? ¿Juráis haberos bien y fielmente en los deberes que como funcionario y como Ciudadano tenéis contraídos mirando en todo por el bien de la Nación? A lo que respondió el interpelado “Si Juro”. Si así lo hiciereis Dios y la Patria os lo premiará y si no os lo demanden además de exigiros, la responsabilidad con arreglo á las leyes.
Con lo cual terminó la Solemnidad, de la toma de juramento que firma el Sr. Alcalde con el interesado, de todo lo que yo Secretario certifico.
 (Sinaturas de José Domínguez, Manuel A. Bares e do Secretario Nicolás M. Seijo)


1- MANUEL A. BARES  FARIÑA: Pai de Matilde Bares, de Manuel Antonio Bares, Ramón Bares (non o que ten adicada unha rúa) e Francisco Bares Giráldez

22/11/12

Ás 6 da tarde do día 23 de novembro de 1912, fai 100 anos, que morreu en Bueu Manuel Perez Lapido o que fora o único médico de todo O Morrazo “…así tanto visitaba un enfermo de Aldán, Hío ou Coiro como ía a Ardán ou Cela, non tendo un momento de repouso…”.
A súa familia era da Comarca de Santiago de Compostela, do concello de Ames. Chegou a Bueu da man do seu irmán, Andrés Pérez Lapido,  que estaba de cura párroco de San Martiño de Bueu dende 1824 (ata 1846).
Casou con Carmen Agulla Solabarrieta, filla dos salgadeiros Miguel Agulla Juncal e Josefa Solabarriesta Travieso, que tiñan residencia en Marín e Bueu. Os restos dunha da súas salgadeiras foron destruídos hai uns meses para construír un edificio (fronte a onde estaba a Capela Vella).
Chegou á idade moi avanzada, 86 anos, e ainda había poucos que deixara de ser o titular médico da praza. Segundo o xornal El Adelanto, agora de retirado víase “sempre de paseo, ergueito coma unha árbore robusta, desafiando ao tempo cunha saude a toda proba”.
Se longa foi a súa carreira coma médico tamén o foi a súa dedicación á política, sendo longo tempo xefe político da localidade, arbitro en todas as cuestións relevantes, gran amigo de Montero Ríos, era moi coñecido e respectado en todo o distrito.
No seu pasamento levaban as cintas que pendían do féretro os señores D. Juan Tapias, D. Salvador Massó, D. Luis Prieto e D. Miguel Nogueira.

Outra notas de Manuel Pérez lapido:
-         1855… Aparece tomando parte na lista de electores encargada da elección dun diputado ás Cortes Constituíntes.
-         1870 e 1872… Poder de Manuel Perez Lapido a súa muller, Carmen Agulla Solabarrieta, para que aclare, coa súa nai e irmáns, a liquidación da herdanza pola morte do seu pai.
-         1874…José Agulla merca a Juan Franco Fraguas unha veiga na “Lagoa dos Lombeiros” para o seu cuñado Manuel Pérez Lapido.
-         1875… Venda de Pérez Lapido a Salvador Massó dunha finca na “Lagoa dos Lombeiros”.
-         1880… Venda de Salvador Massó a Pérez Lapido dunha finca na “Lagoa de Lombeiros”, lugar da Praia” por 2000 reais
-         1890… Nos baixos da súa casa había unha farmacia (a da dereita do actual Museo Massó).
-         1891… A partires deste ano participaba nas tertulias que había na rebotica da farmacia que Luís Prieto Mesía tiña ca rúa do Príncipe.
-         1903… Toma posesión coma “Médico municipal” de Bueu
-         1904… Con outras persoas relevantes, visitan a Montero Ríos para xestionar a estrada a Cangas por Aldán. Nese mesmo ano pagou a Función do Perpetuo Socorro onde houbo tamén procesión.
-    1912.... O 23 de novembro falece en Bueu

11/11/12

O día 19 de novembro 1933 nos xornais de Madrid,  El Sol (pá. 2) e “La Libertad” (páx.7) sae unha noticia, do mesmo redactor en Galicia que titula:  Lanzan un explosivo contra o auto dun candidato

Vigo 18.- Cando saía de tomar parte dun mitin electoral no pobo de Beluso o candidato das dereitas D. Víctor Lis Quibén, un grupo oculto na oscuridade lanzou un explosivo contra o coche. O Sr. Lis resultou ileso e ignórase quenes poidan selos autores.

Víctor Lis Quibén (Bós Aires 1894/Pontevedra +1963) estaba de campaña no noso concello porque aquí había agrupacións masculinas e femininas da CEDA de Gil Robles coalición na que estaba integrada a Unión Regional de Dereitas (UDR) da que Lis Quibén era membro destacado.
 Nestas eleccións o Sr. Lis acadou o escano no parlamento español con máis de 67.000 votos.

A noticia é espida, pero significativa das tensións entre as esquerdas e as dereitas máis radicais.

Perfiles de Víctor Lis:
* Destacada actuación coma dirixente da Garda Cívica de Pontevedra que o relacionan con acontecementos luctuosos non só na contorna de Pontevedra senón noutros puntos da provincia.
* A outra cara de Víctor Lis Quibén, capitán médico de Sanidade Militar, publicista, investigador da etnografía e do folklore, escritor de libros como “La medicina popular en Galicia” prologado por Fermín Bouza Brey.

10/11/12

Na noite de onte houbo a presentación do libro “Soltando amarras” de Pedro Castilla Madriñán… serviu tamén como un acto no que se fixo memoria, puxo en valor, sacou do esquecemento e manifestaron reivindicacións históricas e familiares dos mariñeiros do San Fausto e O Con que por mor do malos fados morreron nun combate de estratexias na que a rolda dos ventos os confinou nun momento e lugar que eles non decidiran. Tamén presentouse como unha homenaxe aos mariñeiros en xeral, e aos que tiveron que partir para outros mares (especialmente na Andalucía e máis concretamente na provincia de Cádiz de onde é natural o autor e onde residen os morracenses protagonistas da mesma: Gaspar Santos, Vicente Otero e Antonio Otero).
O historiador José Regueira Ramos presentou de forma maxistral, didáctica e  con ampla documentación, os tráxicos feitos ocorridos, na madrugada do 27 de agosto do 1938, aos 24 mariñeiros galegos.
Logo veu un acto moi emotivo de recoñecemento ás vítimas do esquecemento e aos seus familiares.  E, por se a emoción fora pouca, encheuse coa presenza e testemuña de sor Manuela como filla do falecido patrón da “pareja” San Fausto e O Con, o bueuense Enrique Pereira Castro  e Mª de los Ángeles Pereira coma neta do mesmo.
Como autor de “Soltando amarras”, Pedro Castilla Madriñán, deu as claves do seu libro onde a mestura de ficción e historia poñíanos frote ás vivencias personais de amigos alí presentes e coa reivindicación da verdade dos feitos ocorridos a veciños destas terras.
Remataron as ponencias coas palabras do Sr. Alcalde de Bueu dando o respaldo institucional a actos culturais e sociais coma este e posicionandose contra calquera tipo de barbarie e pedindo a toma de partido por parte da sociedade contra calquera tipo de violencia incluída as accións bélicas do estados.

Como resposta positiva ao homenaxe do pasado 9 de novembro, Sor Manuela, en nome do seu pai de Enrique Pereira Castro patrón do san Fausto, envioulle ao seu sobriño Gaspar un belo poema de agradecemento por todos os traballos de recollida de material, posta en valor dos mesmos, perscudas feitas, libro, homenaxes…:

                       A mi nieto GASPAR

Un santo orgullo  invade mi ser
por ti, Gaspar, por tu bondad,
por tu tesón e interés
en descubrir la verdad
de nuestro embarque final,
y a todos darla a conocer.

Este gozo es compartido
por todos mis compañeros,
por tu abuela, tus padres y tíos.
Pero sobre todo por Dios
que bendice tu camino
de humildad y de hilar fino.

A lo largo de tu vida
nuestra protección tendrás.
Dificultades y cruces
con ellas has de contar;
pero tendrás fortaleza
y no perderás la paz.

Tira siempre hacia delante,
con la mirada en lo Alto
y con el corazón abajo:
en tu mujer y familia,
amistades y trabajo.
Esto te dará descanso.
                Con todo el cariño  de tu abuelo Enrique

Nota:
* Vídeo no que se pode ver a Mª Ángeles Pereira lendo o poema "Homenaje, 74 años después". Gravado e posto en youtube e no seu blog por Emilio Rodríguez Miranda

Únicos sons que puiden "recuperar" do día da presentación, en Bueu, do libro "Soltando amarras":
   
* Sor Manuela Pereira             


* Mª de los Ángeles Pereira

* Presentación de Pedro Castilla


* Pedro Castilla (autor do libro) 

* Sr. Alcalde: Félix Juncal (incompleto) 
  

01/11/12

Un 11 de novembro de 1923, un puñado de veciños de Bueu na Arxentina constitúen unha Sociedade que os representara socialmente como colectividade numerosa que eran.
Os inicios foron entusiastas e parecía que ían competir en relevancia a outras similares que comezaran a proliferar na emigración por esas datas. Máis “cousas imprevistas malograron ese esforzo ata que quedou en nada”.  Pasarían un poucos anos ata que non se retomara a idea da reorganización e no novembro do 1932 comezouse co mesmo entusiamo que nove anos antes pero, como o directivo José Paz recoñece, “tamén cos mesmos defectos, coa diferenza de que puido sobrevivir” máis tempo grazas á “obra serena e metódica dunhas boas comisións directivas”. Durou máis de 36 anos.
Unha das actividades máis relevantes ao longo do ano era o “Gran Xantar e Baile” que nas datas do San Martiño se facía para celebrar a festa do patrono de Bueu. Todavía no ano 1968 celebrábase ese xantar como pode apreciarse na invitación seguinte

15/10/12


No xornal decenal “Gaceta de la Instrucción Pública” de 15 de xuño do 1889 aparece a noticia da concesión de varias Bibliotecas Populares, entre elas a que correspondía á Escola Pública de Bueu. Biblioteca que co paso do tempo sería a semente da actual Biblioteca Municipal e lugar “fonte de cultura” por onde pasaron moitos rapaces e e persoas de Bueu e onde deixaron a súa pegada como doantes de libros persoeiros como Manuel Antonio Bares Giráldez  (aínda hai o libro asinado por el “La nación española y el nacionalismo vasco”1922), Erasmo Buceta García (profesor de literatura  na Universidade de California e correspondente da Real Academia Española), etc.


04/10/12

Nas eleccións que ían ser convocadas para finais de 1913 tiveron o seu preludio nas distintas prensas locais e nacionais. Exemplo disto podemos ollalo, no caso concreto de Bueu, no xornal El Adelanto onde faise unha presentación dos seus "amigos" ás eleccións municipais baixo o título "De elecciones (consideraciones, consejos y comentarios)". E na 2ª e 3ª páxina do mesmo número 32 pon unha circular do Nuncio apostólico ás Ordes relixioxas para darlles instruccións ante a participación política que pode ser interesante reler, sobre todo, cara ao final... polo que a transcribo na súa integridade:

Una circular del Nuncio
El Nuncio apostólico, monseñor Ragonosi, se ha dirigido a los superiores de las Ordenes religiosas, trasladándoles las instrucciones de la S. C. De Religiosos, relativas a la conducta que deben observar los regulares de España, las cuales han sido comunidades por la secretaría de Estado de Su Santidad.
Dichas instrucciones son las siguientes:


1.º Como los religiosos deben merecer la confianza de todos los fieles, es necesario que no se interesen por ningún partido político, sino que estén y se muestren ajenos y superiores a todo partido.
Los superiores mayores de Ordenes y de Institutos religiosos pondrán especial diligencia en que sus respectivos súbditos:
  1. Se abstengan de polémicas y disputas meramente políticas.
  2. No se ocupen de la política en la dirección espiritual de las almas ni en la predicación, y esto con tanto mayor motivo, cuanto que en tal concepto han tenido lugar no pocos avisos; y
  3. No fomenten los choques o discusiones interiores causadas por pasiones políticas.
2.º Los superiores deberán tener presente que algunos religiosos, son insignes, pero de diversas tendencias políticas, dando consejos frecuentemente contradictorios a católicos eminentes, causan daño y confusión en la orientación político-religiosa de España.
3.º Procuren los superiores mayores que en las revistas ascéticas, tan numerosas en España, no se aluda a personajes políticos, no se trate de asuntos políticos; de tal suerte, que leídos por los adversarios, y tal vez hasta en las Cámaras, puedan suscitar odios contra los religiosos y promover contra ellos medidas de rigor.
4.º En la Sociología vean la manera de refrenar los ardores de aquellos que quisieran imitar a los célebres abates democráticos de Francia y Bélgica, tanto más, cuanto que el prurito de introducir en España todo lo que viene del extranjero es cosa muy peligrosa, como ya advirtió en carta de la secretaría del Estado al obispo de Madrid.
5.º Vigilen el "bizkaitarrismo" de algunos religiosos vascongados, los cuales, con esa actitud "separatista", no solo pierden el espíritu de la Orden, sino que se hacen odiosos al Gobierno y a la nación.
Conviene que vigilen también el "catalanismo", aún cuando en este último parece notarse menos falta de prudencia y moderación.

01/10/12

O alcalde Camilo Davila Davila foi nomeado polo poder central coma recambio de alcalde en dúas lexislaturas cruciais:

  1925-30  substituíu a  Luis Jesús Prieto García:

Na Dictadura de Primo de Rivera (1925-1930) un dos cambios que houbo foi a de destituír a aqueles representantes non afíns ao goberno e isto veuse reflectido en Bueu tal como podemos ver en El Sol (30/11/1925 na páx. 6), “O delegado gubernativo destituiu ao Concello (de Bueu) e nomeu outro no seu lugar, presidido por D. Camilo Davila”.

  1936-37  substituíu a  José Gómez de la Cueva (Johán Carballeira):

O día 22 de xullo de 1936 o alcalde José Gómez de la Cueva é conminado pola Subdelegación de Mariña de Bueu a cesar. Nun primeiro momento o propio subdelegado, Gonzalo Torrente, asume o cargo ata que o 23 de setembro é posto Camilo Davila Davila.

22/09/12

Cabo Udra:
O marte, 5 de febreiro de 1619, os irmán Nodal na súa viaxe cando qixeron verificar o descobremento do estreito Le Maire (feito tres anos antes por navegantes neerlandeses) e que chamaron de San Vicente no extremo sur do continente americano. Nesto estaban cando describen e nomean ó cabo seguinte a San Ildefonso como Cabo Udra en memoria do de Beluso. Isto o dabamos a coñecer máis polo miúdo no outubro do 1998 na revista O Candil nº 19 e  nunha exposición, en colaboración coa Asoc. Amigos da Biblioteca, titulada “O mar do noso pasado” .

Punta Aguda:
Cristóbal Colón, o 14 de decembro de 1492, na súa primeira viaxe a América, ao chegar a un saínte da Illa Tartaruga lle puxo o nome de Punta Aguda coma a que hai na parroquia de Beluso (É a punta que polo leste resgarda á praia de Tuia).

Punta Pedra Branca:
Cristóbal Colón na súa terceira viaxe a América, e nunha punta ao leste da Illa de Trinidade ao chegar a un saínte da illa americana de Tartaruga lle puxo o nome de Pena Branca como a que hai preto da Roiba-Beluso.
Tal coma dí o “Derrotero de las Costas de España y Portugal” (páx. 371): “Dos cables más más al E. de la punta de Cabalo, está la llamada RUBIA ó de PIEDRAS-BLANCAS. Viene a ser un conjunto de piedras blanquecinas que aparecen aisladas y separadas del continente 20 brazas (33,4 m). A la más salienta nombran PANADEIRA.
…El trozo de costa comprendido entre las puntas Aguda y Piedras-blancas es alto y escarpado, y sólo una pequeña playa se descubre á bajamar…”

Nota: O paralelismo dos dous últimos topónimos mencionados con Bueu son discutidos por uns e defendidos por outros tal como pode lerse tamén, entre outras, nas páxinas 196 e 201 do libro “Galicia, patria de Colón: obra patrocinada por el Comite pro-Colón español de la Habana (Cuba)” escrito por Enrique Zás no 1923.

04/09/12

Acabo de chegar do xa moi amplamente recoñecido FICBUEU e sen pretendelo -ía facer outras cousas- lembreime dun artigo de Carballeira  e decidín poñelo para que coñezades como se respiraba, en canto ao cine, no Bueu de 1934... 
Pensade que o cine era un xénero novo que non chegaba aos 40 anos de idade... e falábase xa de "decadencia"... se fora no 2012... Cal sería o titular? Poñédeo vos...
SECCIÓN: CRISTALES
 DECADENCIA ACTUAL DEL CINE
 EL PUEBLO GALLEGO       28-11-1934  Páx. 12          
 JUAN CARBALLEIRA

Transcrición:
SECCIÓN: CRISTALES
 DECADENCIA ACTUAL DEL CINE
 EL PUEBLO GALLEGO       28-11-1934  Páx. 12           
JUAN CARBALLEIRA
  
"Con el cine está aconteciendo como con la Humanidad presente: para ésta, a pesar del exceso de civilización, de progreso mecánico, la vida es mas difícil y turbia y el hombre no es menos abyecto y primitivo, en su acepción peyorativa, que cuando era la última novedad del mundo el velón de Lucena. El cine, cuanto mayor progreso ha alcanzado técnicamente, más parece también haberse retrasado en su designio artístico. Pensando en su ímpetu inicial, la altura preclara que logró escalar rápidamente y las enormes posibilidades con que cuenta, no es exagerado afirmar que el arte del cinema, tal sus rumbos y situación actuales, se halla al borde de una franca decadencia.
¿Es el cine un arte? Vieja y larga ha sido la discusión. Últimamente, Antonio Machado le niega tal categoría, confiriéndole sólo valor como medio didáctico maravilloso, como extraordinario vehículo de cultura. Y sin embargo, aunque el cine no sea capaz de dar un paisaje mental, de crear psicologías, indudablemente que puede  cuajar en un arte, con su nombre propio, su mensaje nuevo y su verdad pura.
Reduciendo la cuestión a sus términos estrictos fácil es observar que esta decadencias del cinema, esta duda sobre su categoría artística proviene, sencillamente, de no ser  fiel a si mismo; es decir, de ser un cine anti-cine, que es como si dijéramos que la música quería ser gramófono. Y este relajamiento, este vicio conturbador, coincide, precisamente, cuando más progresos técnicos alcanza para su servicio. Con la conquista de la palabra, del sonido, nos e ha sabido todavía más anti-cinismo que es dable concebir y que no implica otra cosa que la sustitución de los letreros de antes sin cuidarse que la obligación del cinema es contarlos todo él mismo, por su cuenta y riesgo, sin literatura, escrita o hablada. Un film con letreros abundantes es si duda, un mal film, como igualmente lo es con superabundancia de palabras y revelando, así la impotencia y la incapacidad de lograr con la pura imagen la creación artística. O de otro modo; en el cine sonoro actual, que es modalidad que priva para regocijo de los innumerables seres con más orejas que ojos, en su casi total generalidad, la palabra no sigue la imagen y así el film deviene un híbrido teatro de torpes y limitadísimos valores artísticos.
A lo dicho hay que sumar la lamentable tendencia de convertir todo el cinema en un absurdo motivo de formas teatrales, en su más exangüe expresión externa. Así puede observarse que las mejores películas, en su más enfático desarrollo no representan más que un vulgar teatro fotografiado; acción demorada y aquella lata de diálogos que dejamos dicho. El cine, pues, tal su tendencia actual, no descubre otra cosa que una limitada fuerza creadora, un propósito mimético, una franca decadencia, en fin que le conducirá a una prematura agostación.
¿Pues concebirse esto es un arte que dispone de enormes posibilidades que ha llegado a las masas con un éxito que obliga a una continua superación de facultades? El cinema dígase lo que se diga, ya no es un arte que se halle en mantillas, sino que cuenta ya con suficiente madurez para que pueda exigírsele perfecciones. Al cine, pues, hay que vigilarlo. Establecer en su entorno un aduaneo de crítica rígida que sirva para orientar al público y a la vez valga de estímulo a los productores para realización de un arte que auténticamente merezca el nombre de tal, porque traiga un mensaje nuevo y revele una verdad pura."

01/09/12

Por mor do espazo omito a arquitectura popular presentada como tal en libros como “Ons, a arquitectura dunha comunidade desaparecida” de Pedro de Llano, “Bueu: o seus canteiros e os seus reloxos de sol” de Jozef Van Linthoudt, “Inventario de arquitectura industrial” de Iria Sobrino e Rai Calviño, etc.
Sen pretender facer unha relación exhaustiva cito algunhas mostras arquitectónicas que por mor do momento, das tendencias, do recoñecemento,… foron premiadas ou recollidas como senlleiras en libros especializados.

  Casa de Molezún na Roiba (Beluso). Feita entre 1967-69 como casa de verán por e para o arquitecto madrileño Ramón Vázquez Molezún, Premio Nacional de Arquitectura 1954. Trátase da remodelación dunha antiga salgadeira á que se lle engadiron elementos estruturais e materiais novos pero mantendo recunchos e estancias antigas.  Cítase en, polo menos, dous libros:  “Casa por casa” de Jorge Torres Cueco. 2009. Na páx. 92 e “Casas atlánticas: Galicia y norte de Portugal” de Antonio Armesto. 1996. Na páx. 48.

Mercado e lonxa municipais de Bueu (1971-1973) Proxecto dos arquitectos César Portela (Premio Nacional de Arquitectura 1999) e Pascuala Campos. Foi a lonxa que dende principios dos 70 estivo ata que se fixo o Centro Social do Mar e a Praza actuais. Levou un premio, entre outros,  ao recoñecemento á utilización nova das pranchas de filón translúcido (coñecémolas coma “uralita translúcida”).

Pavillón Polideportivo de Bueu. Do arquitecto Agustín Miguel Pouseu Loira, fillo de bueuenses, que con esta obra gañou o III Concurso Nacional Ferrogres-Arquitectura 1995. A súa traxectoria como arquitecto de prestixio (foi Presidente del Colegio Oficial de Arquitectos de Pontevedra) está acompañada pola creación poética (“El bosque de ‘Acivro’”) e plástica (pintura, escultura, debuxo, plumiña,…)

Conxunto Residencial “Mazá Massó” de Bueu. Os autores do proxecto técnico son os arquitectos Jerónimo Junquera, Liliana Obal e Teodoro de Francisco Antes e promovida pola empresa Cuarteirón. Recibiron o primeiro premio do Colexio Oficial de Arquitectos de Galicia (COAG) en Planificación, 2011.

Tamén poderíamos dicir:
… que a actuación dos arquitéctos Irisarri e Piñera no porto de Beluso tamén sae en revistas especializadas…
… que Bueu ten un feixe selecto de arquitectos/as xoves que deberían ter máis oportunidades no mundo da construción…
… que hai reconstrucións de casas unifamiliares, muíños, etc. merecedoras de recoñecemento e feitas pola experiencia e bo facer de "mestres de obra" coma Antón e outros…
… que o Cine Avenida foi uns dos primeiros edificios feitos en Galicia con cemento armado…
Todo iso pode que teña presenza outro ano…

18/08/12

O feitos ocorreron a finais de agosto de hai 74 anos, en plena Guerra Civil.
Resumo do acontecido:
 - 25 de agosto de 1938:
Mariñeiros subindo
ao "José Luís Díez"
 Dous pequenos barcos de madeira, San Fausto e Con, propiedade de Fillos de J. Barreras e con tripulación maioritariamente morracense voltaban de pescar nas costas marroquinas. O vapor San Fausto patroneado polo bueuense Enrique Pereira Castro ía diante na navegación cando a fatalidade fixo que a case 300 millas de Cadiz, a onde se dirixían, atopáranse no seu rumbo co destructor republicano “José Luís Díez” que estaba a repostar do barco nodriza “Saturno” ao sur de Casabranca. O patrón do "San Fausto", para evitar problemas e estar en zona controlada polos franquistas izou a bandeira bicolor.  O destructor nese momento camuflado con bandeira inglesa e ver os barcos coa dita bandeira e sospeitando que eran barcos de pesca armados polos "sublevados" iniciaron manobras de ataque para o cal arriaron a bandeira inglesa e izaron a tricolor. Ao pouco percatáronse de que en realidade eran sinples pescadores máis decidiron facelos subir ao destructor para evitar que os descobrisen ó chegar a porto, e afundiron as dúas embarcacións, non sen antes coller peixe destas.
Os 24 mariñeiros foron recluídos no sollado (piso ou cuberta inferior onde soe instalarse aloxamentos e pañois) de fogoneiros.

- 26/27 de agosto de 1938:
Logo o “José Luís Díez” pon rumbo ao estreito de Xibraltar coa intención de pasalo cara a zona republicana eludindo aos barcos leales a Franco que o vixiaban. 
Foi atacado na noite do 26 ao 27  e nesta loita un canonazo do cruceiro “Canarias” alcanza ao “José Luís Díez” xusto no sollado onde se atopaban os mariñeiros galegos. Cun forte escoramento de proa consegue chegar a Xibraltar onde se percatan dos danos ao buque e das mortes e desaparición dos cadáveres dos pescadores así como do seu garda, e dun mariñeiro do destructor enfermo...

Este relato escoiteino na mañá de onte ao través da palabra, mesturada con moitos sentimentos, de Gaspar Enrique Santos Pereira neto do patrón do  “San Fausto”. Como póde verse no listado dos mariñeiros que ían nos pesqueiros capturados hai 4 de Bueu: O mencionado Enrique Pereira, Benito Pérez Leal (do Outeiro), José Pérez Sobreira e Manuel Leal  Cerviño (da Graña).

Para máis información: Sobre o “José Luís Díez escribiuse, alomenos, un libro titulado “La odisea del José Luis Diez” (1968) de Manuel Martínez Pastor. Do que lle pasou aos mariñeiros galegos ese fatídico día 27 de agosto de 1938 pódese atopar información no suplemento dominical do xornal “La Opinión” de A Coruña (13-02-2011) asinado por Otero Ricart ; na páxina: "El mar, que gran tema para hablar"  e noutros foros de internet.
Como novidade dicír que acaba de aparecer unha novela de Pedro Castilla Madriñán titulado Soltando amarras onde, ademáis destes feitos novelados, tamén aparecen as vivencias doutras xentes do mar e dos galegos en "El Moro","Terranova", "Gran Sol"... A presentación deste libro faráse o vindeiro día 14 de setembro en Cádiz. Esperamos que tamén poida facerse en Bueu…
Programa de actos da presentación do libro o día 14 de setembro en Cádiz

Video que fala do destructor "José Luís Díez"
Nota: Moita da información non sería esclarecida e posta en valor senón fora polo empuxe, aportacións e bo facer de persoas coma Gaspar Enrique Santos Pereira, José Regueira, Pedro Castilla e as aportacións de familiares dos distintos barcos implicados no acontecido neses días de agosto de 1938 en augas do Estreito.