Coa chegada do verá vin de lembrar un artigo de
Antonio Bóveda no nº 3 da revista mensual Mondariz do 20 de agosto de 1915
(páx. 10-13) titulado “Playas Gallegas”
que recollera hai anos.
O seu recordo non era tanto polo artigo en si como
pola referencia a como se coñecen os veraneantes...
Nesa época, inicios do século XX , a maioría das
persoas que viñan a pasar parte do verán aos pobos do noso litoral eran “campesiños da rexión aos que os médicos
receitaron conta a anemia, contra o escrofulose, contra o raquitismo,
submersións nas augas iodadas do mar”.
O mencionado artigo compáranos con pobos e praias
como a Concha donostiarra e o Sardinero santanderino, etc. indicando que eses
pobos saben sacarlle partido ás súas praias e nós, que posuímos moitas e cunha grande variedade
de tipoloxías, non sabemos quitar proveito a pesar das moitas vantaxes “sobre as tan enxalzadas do Norte”. 
A culpa de todo débese, a que “os galegos, non soubemos propagar as nosas belezas nin expandir polo mundo
as nosas virtudes; antes ao contrario, puxemos especial empeño en achicar o
propio para que a alleo se destacase [...]
De aí que as praias galegas sexan pouco frecuentadas; non importando que
haxa, ademais do litoral costeiro, aires que son saúde, paisaxes que son de
pais escollido, alimentos sans, e de suculencia non igualada, costumes e usos
pintorescos, afabilidade nos habitantes”. Como nada diso se promocionou,
así nos vai... Se deramos a coñecer as nosas praias, tanto “as de brava e tumultuosa ondada, como A
Garda e A Lanzada, e as de mar apracible, como Cangas, Bueu, Ribeira, A Pobra,
Muros, Sanxenxo,...”
Entre outros, como mal a solucionar indicar a forma
de acollelos e de bautizalos con nomes despectivos: “«catalinos», en A Coruña; «mantidos», en Vilagarcía e Marín; «pouroanos», en Vigo”.
Isto lémbrame outros nomes cos que se denominaban en
Bueu. Ata os anos cincuenta do século pasado a denominación xenérica aos que
viñan a pasar o verán era a de «veraneantes» e que a medida de que
comezaron a vir moitos de Madrid, pasouse a identificar a todos como «madrileños».
E a partires dos anos sesenta mantendo estes apelativos pero comezou a
mesturarse con outros, «jodechinchos» e logo «chinchos», no que se puña de
manifesto os inconvenientes que supoñía o aumento da poboación na época
estival: encarecementos de prezos pola maior demanda, molestias na utilización
de servizos, etc.
Pero na rede hai outras explicacións que vou pór como
alternativas:
1º En
Terras do Morrazo-Disionario da Rewvolusionaria Academia Morrasense:
Jodechinchos: jichos que
invaden os nosos areais mairoritariamente no verán, aínda que alghún ten a súa
"2ª" residencia intentando camuflarse na zona. Procedentes do outro
lado da ría en grande parte. Gracias a eles tardamos catro horas en cruzar polo
medio de Moaña e Cangas, ademáis reducen a velocidade da Vía Rápida,
concretamente a 0km/h para protexernos de posibles accidentes, algo bo tiñan
que ter. O termo ven de fai moitos anos: un sinal moi indicativo de que está a
chegar o vrán no Morraso é que o peix na Plasa dispara o seu presio ata límites
insospeitados, cando os chinchos un día van a 6€, o sejinte van a 12€.. e
claro, un morrasense auténtico vai buscando a oferta máis baixa por toda a
prasa, un turista (madrileño sobre todo) NON, arrampla co primeiro que vexa
inda que custe a 20€ o kilo de chinchos. Cando o pobre morrasense vai buscar os
chinchos, xa non queda ninjún! e maldice o ceo dicindo "Xa nos viñeron
joder os chinchos!!"
Jodechinchos: (en las rías
baixas, zona del Morrazo – Galicia), referido a aquellos individuos que
resultan molestos en nuestras actividades diarias, aun siendo estos
apreciados cuesta soportar su presencia y tienen una gran facilidad para
conseguir trastocar nuestros planes.
(normalmente
son turistas, que nos ocupan la mesa en el restaurante, o masifican nuestras
playas, etc …).
Jodechinchos: Despectivamente, madrileño que acostumbra a pasar parte del verano en
algún lugar de las Rías Baixas. Por extensión, forastero. También incluye
ourensanos.
Na actualidade estanse a utilizar para referirse
aos que nos visitan na tempada de verán como «veraneantes» e nesta e
no resto do ano como termo xenérico «turistas» ou «xente de
fóra». Parece que imos
normalizándonos na linguaxe, pero sobre todo, no respecto aos outros e polo
tanto a nós mesmos. Moitos de nós nas nosas vacacións tamén podemos ser «jodechinchos»,
«chinchos»,
«catalinos», «mantidos», «pouroanos», etc.
e de seguro que preferimos ser un cidadán máis sen ter que levar etiqueta
algunha...
Ningún comentario:
Publicar un comentario