20/04/20

A varíola e Bueu – Epidemia VI

Como xa ven sendo habitual nestas Entradas, do bloque Epidemia, máis que centrarme na enfermidade en si o que pretendo é lembrar algún feito arredor desta, pero na contorna de Bueu.
Máis antes, unhas pinceladas sobre esta afección:
 A Varíola a define a RAG na súa acepción médica, como unha “enfermidade infecciosa e contaxiosa, de natureza vírica, que produce febre alta e a aparición de pústulas con bostelas que ao caeren adoitan deixar marcas na pel”.
A varíola pode considerarse como unha das enfermidades máis antigas e mortais xa que, na súa longa historia, atribúenselle varios centos de millóns de mortos. Hai constancia de períodos nos que aparecía como verdadeira pandemia, como no s. XVIII, sobre todo en Europa e América, e que chegaba a afectar a un número importante da poboación. Será neste século cando aparece a primeira vacina variolosa (Edward Jenner, 1796) que marcaría o comezo para a erradicación desta enfermidade.


No Bueu do ano 1898 cando algunha persoa era diagnosticada de varíola acendíanse todas as alarmas e, nada máis recibir a notificación do médico, o Sr. Alcalde emitía unha Orde de confinamento e illamento do enfermo. Os encargados de executar a Orde eran os Alcaldes de Barrio (figura moi importante nos lugares ata finais do século XX).
A casa do enfermo era custodiada por conveciños para evitar que ninguén máis se puidera contaxiar. Proba disto a temos na documentación adxunta, na que estando enfermo un home de O Valado, tiñan que facer garda, obrigatoria e de forma rotativa, os veciños de A Portela, de Meiro e de O Valado. Normalmente a facían de dous en dous e por un tempo de 4 horas.
No caso que me sirve de referencia, deuse a circunstancia de que un dos que lle tocaba o relevo non apareceu a facer este, e os da garda anterior tiveron que dobrar a mesma polo que lle reclamaron ao alcalde ser indemnizados. A desculpa que puxo o infractor foi que “con motivo de ter que gañar a vida foise á pesca crendo vir a tempo para cumprir coa expresada garda pero debido a certas circunstancias no lle foi posible cumprir coa orde que se lle dera, pero que está disposto a abonar á persoa que serviu no seu nome...
En canto a vacinación da poboación, dúas referencias. A primeira un oficio do Gobernador Civil ao alcalde de Bueu (1928) para lembrarlle a “vacinación obrigatoria para o cal facilitaráselles gratuitamente cantas vacinas antivariólicas necesiten, ben entendido que exixirei estreitas responsabilidades ás autoridades no caso lamentable de que aparecera algún brote epidémico de varíola...”.   


No que respecta ao número de vacinas antivariólicas que se adoitaban poñer en Bueu temos o dato de xaneiro de 1936 no que o Médico de Asistencia Pública Domiciliaria, Ignacio Lis Lombos, informa á alcaldía que puxo durante o ano anterior 211 vacinas (todos os días, de 10 a 13 h, no seu despacho e os días fixados previamente nos locais das escolas).

Ningún comentario: