Nota: Manteño a documentación tal e como está censurada. Engado un enlace de Facebook para que, o que o desexe, poida ver as imaxes: https://www.facebook.com/arturo.bueu
Nesta II Entrada seguirei sen falar das enfermidades en si, senón dos aspectos xerais sobre a chegada das mesmas, e para iso comezarei transcribindo unha pequena nota aparecida no xornal Diario de avisos de La Coruña, o 27 de setembro de 1884 páxina 3 que nos da unha primeira idea ante a chegada dunha enfermidade descoñecida:
Nesta II Entrada seguirei sen falar das enfermidades en si, senón dos aspectos xerais sobre a chegada das mesmas, e para iso comezarei transcribindo unha pequena nota aparecida no xornal Diario de avisos de La Coruña, o 27 de setembro de 1884 páxina 3 que nos da unha primeira idea ante a chegada dunha enfermidade descoñecida:
“Hai
quen afirma que a enfermidade que hoxe angustia en Francia, Italia, España e
que ameaza por estenderse á Portugal, no é o cólera senón unha epidemia
completamente descoñecida en Europa e que presenta os mesmos síntomas que
aquel, se ben non é tan mortal. Os que tal din baséanse na razón lóxica de que o
hospede asiático non avanzaría con tanta lentitude causando tan poucas vítimas e
corroboran seu aserto cos exemplos que o pasado lles brinda.”
A historia
ensínanos que enfrontar crises médicas deste tipo é unha tarefa bastante
difícil. Moitas veces as epidemias dobregaron aos pobos que as padeceron. Tanto
é así que non é raro que a impotencia ante a adversidade, ou as crenzas, leven
a algúns a invocar ao divino ou a algún santo protector: “Varias
señoras desta cidade proxectan a celebración dunha novena a S. Roque, para que
coa súa intercesión nos vexamos libres da epidemia.”[1]
Outros, máis que poñer remedios abondosos, o que fan é
mitigar un pouco as carencias que lle deron pulo á enfermidade como ocorreu na
epidemia tífica de 1887 na illa de Ons: “... o
tifos causa horrorosas vítimas nos humildes habitantes da illa de Ons, habendo
elevado estes ao Gobernador unha instancia en solicitude de facultativo, medicinas
e roupas. O Gobernador Sr. Fragoso ordenou, vaia a dito punto un médico da
capital que estudie as causas do mal e propoña as medidas hixiénicas que poidan
contribuír a cortalo”[2]. E
en contestación a este reclamo a actuación do poder central é a de: “Polo Ministerio da Gobernación, foron concedidas 1500
pesetas para remediar en parte a aflitiva situación dos habitantes da illa de
Ons”[3].
Descoñezo ao médico que foi enviado a Ons. Anos
despois, primeiros do s. XX, outra vez por tifos lle foi pedido que acudise á
illa, ao que co tempo sería dono de Ons, o Dr. Manuel Riobó, recen chegado de Filipinas
onde durante un par de décadas fixo fronte con éxito a distintas epidemias
(disentería, variólica, febres palúdicas, etc.). Aquí en Ons, xa dobregada a
enfermidade, recibiu unha carta de recoñecemento do alcalde de Bueu e os
parabén dos seus veciños.
